quo vadis?

Để thay đổi không khí bữa này bọn mình học tiếng Latin nghe. Học làm chi hả? cháu nào, bé nào, em nào, đứa nào hỏi ngang xương vậy bây? Thầy giả bộ hù chút xíu thôi. Không sao, không sao, đừng sợ mà són... Nói trước để mấy trò hăng tiết vịt là chỉ có giới quý tộc lâu đời, có lịch sử dòng họ cả hàng trăm năm mới được học tiếng Latin à nghe. Thời hiện tại, tức là 2007 thậm chí tương lai một số nghi lễ liên quan đến Giáo Hoàng cũng chỉ dùng toàn tiếng Latin thôi. Sợ chưa.

Mấy trò biết không? Ngày xưa thầy của thầy tức thái sư phụ của các trò bi giờ dạy môn Latin là một ông thầy (tất nhiên, phụ nữ biết gì, nói nhỏ thôi). Thiệt là một trang nam nhi phong nhã, lãng mạn (lớp của thầy đoán thế) vì ổng (thái sư phụ) có mái tóc dài rất nghệ sỹ, ăn nói mềm mỏng và giảng cũng pha chút thi sỹ với chất lãng đãng như của một gã thi nhân lạc loài đang tự hỏi mình đang làm gì với lũ nửa người nửa ngợm bên dưới (thầy của các trò bi giờ là người nghe, với lại thầy cũng cúp cua chứ ngu gì làm ngợm). Ấy vậy mà giống kẹp tóc mê tít (nhẹ dạ vậy đó), cứ chúm chím môi, chớp mắt chứ không thấy ghi chép gì. Đúng là mấy đứa học trò, đồ cái thứ đa tình, hì. Mà thôi, quan trọng là phải học cái môn Latin cho giỏi. Tất nhiên thầy vẫn là số một (hỏng tin thì đi mà hỏi).

Mà môn Latin này quan trọng lắm nghe. Mấy em thử làm nghề bác sỹ, dược sỹ, khoa học gia v.v. mà không biết tiếng Latin thì coi như bò lổm ngổm ở hạng hai vì đâu biết tên khoa học của các chất, bộ phận, cây cỏ mà đọc lên ở hội nghị quốc tế thậm chí quốc gia. Em chỉ cần đọc đúng tên khoa học (giọng hơi tây chút xíu) thì một khoa học gia cha căng chú kiết ở tận Hawaii hay cốt đi voa, thậm chí taliban cũng biết em đang nói đến cái gì. Hay thế vì Latin ngày xưa danh giá cực kỳ (thầy nói ở trên á) và được dùng làm ngôn ngữ chính thức trong đặt tên khoa học cho tận ngày nay. Ví dụ, cây dầu có nhiều tại Sài Gòn trên những con đường thuộc loại đẹp nhất thành phố được gọi là hòn ngọc viễn đông xưa kia có tên khoa học là (tiếng Latin) Dipterocarrpus alatus Roxb. Mấy em thỉnh thoảng lượm được những trái dầu có hai cánh bay bay trong gió sớm khi lang thang trên đường NTMK, HTCC, BTX vân vân nè thì nhớ tới cái tên mà thầy dạy nghe. Dễ nhớ lắm, cứ theo phép chiết tự á, nè: Di là 2, ptero là cánh, hột có hai cánh, dễ chưa. Tuy học thầy rồi trả cô (môn khác phải dùng tới Latin) nhưng nhờ vậy thầy lại có một mớ chữ nghĩa quý tộc trong đầu. Nói dóc thôi chớ quên ráo trọi. Thiệt tình thì cũng nhớ một ít tiền tố, hậu tố, trung tố (có cái này không mấy em) nên gặp từ mới có thể suy lụn được. Trời vậy mà nhiều người ngẩn tò te vì kiến thức của thầy lắm à. Mỗi lần suy (vận dụng phép từ nguyên) là một lần trật lất, oái (trăm lần như một).

Có cơ hội mấy em ráng học cho giỏi nghe, biết đâu em được Rô Ma tuyển làm nhân viên tư tế thì biết bao cơ hội tung tăng ở Ý đại lợi mà sơi mì sợi xào xì pa ghét ti, sướng! Mà La tin lại là “tổ sư” của những ngôn ngữ lớn như Bồ nè, Ý nè, Tây ban nè cả xứ frăn xe nữa đó...

Thầy nhớ (trí nhớ cực tốt à nghe) người ta nói (hỏng nhớ ai) văn hoá là cái còn sót lại trong đầu sau khi ra rã học thuộc lòng, mài rách quần trong quần ngoài trên ghế công viên (học thi, quá siêng) vậy nên thầy nghĩ mình cũng có chút văn hóa. Nếu không lấy gì truyền cho các em, bón phân cho sự nghiệp 100 năm chứ bộ ít hả.

Đây: “in vino veritas /in VEE-noh VER-ee-tahs/” có phụ đề phát âm luôn cho mấy em đó để có tham dự hội nghị mà biết đọc. Câu này nghĩa là, hai chấm ‘truth in wine’. Nghe thầy dịch nè: chân lý trong rượu. Nghe là muốn xỉn há. Nhưng chân lý thì thuộc loại quý hiếm, khó tìm, khó thấy lại càng khó tin (đó thầy nói các em có tin đâu) nên phải thận trọng như đang chơi con dao hai lưỡi. Mấy em mà quá lý tưởng, cứ muốn nốc cho đã để phun ra toàn chân lý thì rất là vô lý. Ai tin. Cấm cãi. Tuy nhiên, cũng đáng an ủi là những lúc mấy em muốn nói thiệt (giả sử tỏ tình đi cho thư mộng nghe) vậy thì... nhậu. Gượu vào lời ra cứ thế mà phun châu nhã ngọc, phun tất những thứ đã ấp ủ đến lên men nồng nàn trong bụng...

Thời nay học cũng phải khuyến mãi nên thầy Latin thêm một phát nè:

“Veritas odit moras,” choáng váng chưa. Câu này nghĩa là, gạch ngang “Truth hates delay.” Nghe thầy dịch nè: Chân lý hận trễ.

Học thì phải hành, học thì phải biết suy, học thì phải biết vận dụng. Học một phải biết mười nghe chưa mấy em. Mấy em trai cũng như gái, nho nhỏ cũng như be bé, học của thầy được hai câu thì ráng mà tích hợp, phối kết hợp cho nó coi được. Thầy nghĩ đơn giản, dễ dàng nhứt là kết hợp vầy để giúp mấy em he: KHông được trễ uống rượu.

Rồi, thầy đi đây. Ai cũng sẽ nói toàn chân hén.

Tái tự: muốn biết nghĩa của tít thì vô còm men mà coi!